De kant met de bomen of de kant die is opengebroken? Moeilijk kiezen altijd hier. De kant met de bomen lijkt logisch, maar altijd ligt er een dode rat. Dat weet ik, en toch schrik ik er iedere keer weer van. Omdat ik telkens hoop dat er deze keer eens geen dode rat zal liggen. Het is donker, het regent hard. Toch maar de kant waar de smalle stoep is opengebroken en waar ik een stuk op de straat moet lopen, dicht bij het drukke verkeer.

Nu nog voorbij verschillende sluikstorthopen. Deze buurt maakt me altijd moe. Toch kom ik naar hier om me beter te voelen. Ik ben blij dat ik vandaag nog kon komen.
Vanmiddag kreeg ik een bericht:
Om 18u hebben wij nog een plekje in de tent.
P.S.: De koning is net op bezoek geweest bij ons!
Het informele  van de laatste mededeling verbaasde me enigszins. Maar ik kon het enthousiasme wel begrijpen. Een buurt vol afval en dode ratten is niet meteen de biotoop van de koning.

Straks geef ik online les. Met wat geluk ben ik tijdig terug thuis. Ik kom bij de tent, een beetje te vroeg. Ik mag in de voortent wachten. Ironisch. Deze partytent in een tijd zonder party’s, deze zonnetent in de herfst. Er hangen zelfs feestelijke vlaggetjes. Iemand hier heeft gevoel voor humor. Of hangen ze er omdat de koning op bezoek was?

Hij verwelkomt me hartelijk. Ik ken hem niet, heb hem hier nog nooit gezien. Ik mag in het achterste deel van de tent plaatsnemen, een klein apart kamertje. Hij stelt me direct op mijn gemak. Hij tikt mijn gegevens in op zijn computer. Hoe primitief ook, alle materiaal is hier voorzien.

Ik zeg dat ik blij ben dat ik zo snel mocht komen, want dat ik nog les moet geven. ‘Toch niet in de klas? Als je nu hier bent, is dat geen goed idee.’ ‘Nee, vandaag online. Maar anders wel nog in de klas, in kleine groepjes, mijn cursisten hebben dat liever.’ ‘Mogen zij dat zelf beslissen?’ vraagt hij. ‘Dan zijn het zeker geen kinderen.’ Ik vertel hem over de volwassenen uit mijn klas.

Ik zeg dat ik bezorgd ben, me niet meer zo veilig voel de laatste tijd. Vooral op het openbaar vervoer. Hij begrijpt me. ‘Ik kom ook elke dag met het openbaar vervoer naar het werk, ja, het is erg.’

Hij kijkt in mijn keel, luistert naar mijn longen. Ik vraag me af hoe hij mijn ademhaling kan horen doorheen de regen die op de tent klettert. Hij is opvallend goed gehumeurd. Op deze donkere, natte avond, in deze sombere buurt en met de zorgen en het vele werk die de epidemie met zich meebrengt? Ik kan het niet goed rijmen. Het zal een overlevingsstrategie zijn. Of is hij nog feestelijk gestemd door het bezoek van de koning?

‘Dit zal niet je aangenaamste moment van de dag zijn,’ zegt hij vrolijk, met het lange dunne buisje in zijn hand. Ontspan je goed.’ Het voelt zoals water in je neus krijgen bij het zwemmen, maar dan tien keer erger. Als het voorbij is, voel ik het nog steeds prikken in neus en oor. ‘Zo, het is al gedaan!’ Hij maakt het staal klaar voor verzending naar het labo. Opgewekt licht hij me in over het vervolg.

‘Bent u hier een vaste arts? Ik heb u hier nog nooit gezien.’
‘Ik loop hier een jaar stage. Ik heroriënteer me.’
‘Wat deed u dan vroeger?’
‘Ik was advocaat. Daarom dat ik zoveel praat!’

Ik zie hem in een zwarte toga in de rechtbank, dan weer in zijn witte doktersjas met korte mouwen in de zonnetent in de regen. Ik begrijp goed dat hij dit zoveel liever doet. Ik vraag me af hoeveel jaar hij gestudeerd zou hebben. Ik vertel hem dat ik me ook geheroriënteerd heb, dat ik bediende was en nu sinds twee jaar leerkracht. ‘Ik heb grote bewondering voor u!’ zeg ik.

‘Ik ook voor u!’ We lachen, nemen afscheid, ik wil naar buiten door de voortent, maar nee, er is een aparte uitgang. Hij houdt een flap aan de zijkant van de tent voor me open. Rechtstreeks, zonder eerst mijn paraplu te kunnen openen, stap ik de gietende regen in. Het deert me niet meer.

Ik zal goed op tijd thuis zijn voor mijn avondles.

Deze bijdrage verscheen eerder op de blog De rode valies. Verhalen uit Brussel.

Nadat ik vrijwilligerswerk had gedaan op het Maximilliaanplein, was ik een groep op Facebook gestart om aan vluchtelingen Nederlands en Frans te leren. Na bijna drie jaar woont een van de studenten Frans op een boogscheut van bij mij in Molenbeek. Vandaag ging ik met een chocoladetaart tot bij hem en hij maakte mij een broodje falafel klaar. Een namiddag Frans en Arabisch uitwisselen in Molenbeek.

Shadi’s vluchtelingenverhaal

Shadi komt oorspronkelijk van Dera’a, waar de Syrische Revolutie begon. Tijdens de eerste dagen van de revolutie, in zijn dorp even buiten Dera’a, probeerde hij als vrijwilliger van ‘De Rode Halve Maan’ de eerste gewonden te verzorgen, maar het leger van Bashar Al-assad begon op hem te schieten. Daarna kon hij zijn huis niet uit omdat hij schrik had voor zijn leven. Zijn klein zusje leed aan paniekaanvallen. Hij werd opgeroepen voor het leger en zijn broer raakte verlamd aan zijn benen en romp. Op de koop toe stierf zijn vader in een bomaanslag.
Daarom vertrok hij op 4 april 2013 naar het Za’atari-vluchtelingenkamp in Jordanië, waar hij één week verbleef. Daarna ging hij naar Erbid en later naar Aman om te werken.
Hij mocht echter officieel niet werken in Jordanië en werd opgepakt door de arbeidsinspectie die hem verplichtte om terug te keren naar Syrië waar hij ten dode was opgeschreven. Toen besloot hij om met een vals Chinees paspoort naar Brussel te vertrekken. Het zou anderhalve maand duren en het zou hem 9.500 euro kosten.
Hij vertrok in september 2014 naar Istanbul. Daarna ging het met het vliegtuig naar Izmir en met de boot naar Rhodos, waar ze met 54 vluchtelingen op zaten in de plaats van de afgesproken 12. Ten slotte namen ze het vliegtuig naar Athene.
Vandaar kwam hij met het vliegtuig naar Brussel. Hij verscheurde zijn paspoort in Zaventem en vroeg asiel aan. Nu is hij bijna 3 jaar in België. Hij spreekt zeer goed Frans en heeft een sociale woning in Molenbeek. Op dit moment wacht hij op een familiehereniging met zijn vrouw.
Hij vertelde mij zijn verhaal bij de chocoladetaart en daarna terwijl hij falafel klaarmaakte. We wisselde Frans en Arabisch uit, hij hielp mij met Arabisch en ik hem met Frans.
Ik vertelde hem in het Arabisch dat ik de eerste Belgische journalist was in het Zata’ari-vluchtelingenkamp in september 2012. En dat ik verschillende keren op de grens met Syrië heb gewerkt als fotograaf voor Knack, MO* en het Fonds Pascal Decroos.
Hij vertelde mij in het Frans dat hij zo graag terug wil naar Syrië zodra de oorlog gedaan is, maar hoe de zaken er nu voor staan zal hij mijns inziens waarschijnlijk verplicht worden om hier te blijven.
Volg Willemjan Vandenplas op zijn blog of website